Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar

Cinsel ilişki ile sonrası ortaya çıkabilen hastalıklar cinsel yolla bulaşan hastalıklar olarak tanımlanır. Farklı semptomlar ile kendilerine gösterebilen bu hastalıklar, kişiye; kan, meni, vajinal sıvılar ve diğer vücut sıvıları yoluyla geçebilir. (1) Peki, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve belirtileri nelerdir? Yazımızı okuyarak cinsel yolla bulaşan hastalık türleri hakkında bilgi sahibi olabilir, cinsel yolla bulaşan hastalıklar belirtileri ile nasıl anlaşılabilir öğrenebilirsiniz.

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Nelerdir?

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar bir diğer adıyla cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar arasında en yaygın görülen hastalıklar aşağıdaki gibidir:

• Klamidya, 
• Genital herpes,
• Genital siğiller,
• Bel soğukluğu,
• Hepatit B,
• HIV/AIDS,
• İnsan papilloma virüsü (HPV),
• Kasık biti,
• Frengi, 
• Trikomoniyazis, 
• Vajinit. ²

Bu hastalıklar farklı nedenler ortaya çıkabilir. Bazı hastalıkların kesin tedavisi bulunurken bazı hastalıkların ise kesin bir tedavisi yoktur. Ancak erken teşhis ile hastalıklar kontrol altına alınabilir ve kişi günlük hayatına kaldığı yerden devam edebilir.¹

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Yaygın Belirtileri

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve belirtileri farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Kimi zaman hiçbir semptom da görülmeyebilir. Kadınlarda cinsel yolla bulaşan hastalık belirtileri ile erkeklerde cinsel yolla bulaşan hastalıklar belirtileri genellikle benzerdir. Gelin, cinsel yolla bulaşan enfeksiyon belirtileri nelerdir bir göz atalım: 

• Penis, vajina, ağız, anüs bölgelerinde ya da bu bölgelerin yakınında görülen şişlikler, yaralar, siğiller, 
• Penisin ya da vajinanın yakınında şişlik, 
• Penisin ya da vajinanın yakınında şiddetli kaşıntı,
• Penisten gelen akıntı, 
• Normalden farklı renkte, miktarda, kötü kokan, tahrişe yol açabilen vajinal akıntı, 
• Vajinal kanama, 
• Seks sırasında ağrı, acı, 
• İdrara çıkarken ağrı ya da acı.²

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, tüm bu belirtilerin yanı sıra vücudu farklı şekilde de etkileyebilen bazı semptomlarla da kendini gösterebilir: 

• Cilt döküntüsü, 
• Kilo kaybı,
• İshal,
• Gece terlemesi,
• Ateş,
• Titreme, 
• Vücudun farklı bölgelerinde ağrı, 
• Ciltte ya da göz akında sararma.²

Cinsel Yolla Nasıl Hastalık Bulaşır?

Pek çok kişi “Cinsel yolla bulaşan hastalıklar nasıl bulaşır?” sorusunun yanıtını merak eder. Bu hastalıklar; bakteriler, virüsler ya da parazitlerden kaynaklanır. Enfeksiyona neden olan bakteri, virüs ve parazitler, bir kişiden diğer kişiye kan, meni, vajinal akıntı, ter gibi vücut sıvıları ile geçer. Ağız, anüs, penis ya da vajinadan alınabilirler.^{1 2}

Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar, cinsel temasın dışında başka yollarla da bulaşabilir. Hamilelikte ya da doğumda anneden bebeğe geçebilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklara sahip bir kişinin kan vermesi ya da bu kişi için kullanılan iğnelerin başka birinde kullanılması da hastalığın bulaşmasına neden olur.²

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon belirtileri her zaman ortaya çıkmayabilir. Kişi, başka birinden aldığı hastalığı bilmeden başka kişilere bulaştırabilir. Bu nedenle cinsel ilişki sırasında korunmak ve dikkatli olmak oldukça önemlidir.²

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Nedenleri

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, vücuda giren bakteriler, virüsler ya da parazitler nedeniyle ortaya çıkar. Örneğin; bel soğukluğu, frengi ve klamidya bakteriler nedeniyle ortaya çıkar. Trikomoniyazis parazitle, HPV ve AIDS ise virüsler aracılığıyla bulaşır. Dolayısıyla bu hastalıkların temel nedeni de vajinal, oral ya da anal seks ile çeşitli cinsel aktiviteler esnasında bulaşan bakteri, virüs ya da parazitlerdir.^{1 2}

Yaygın Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar ve Belirtileri

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar arasında öne çıkan bazı hastalıklar bulunur. Aşağıda en yaygın olarak görülen cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve belirtileri ile tedavi yöntemlerini bulabilirsiniz.

HIV/AIDS: Belirtiler ve Tedavi

İnsan immün yetmezlik virüsü kısa adıyla HIV, edinilmiş bağışıklık yetersizliği sendromuna yani AIDS’e yol açar. Çoğunlukla hiçbir semptom göstermeyen AIDS, yapılacak bir test ile kolayca ortaya çıkabilir.³

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en yaygın görülenlerden biri olan AIDS, T hücrelerini yok eder. Bu da bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açar. Öyle ki kişinin vücudu basit hastalıklar ile dahi savaşamayacak hale gelebilir.³

AIDS doğrudan tedavisi olan bir hastalık değildir ancak tanı erken koyulduğunda hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir ve kişi uzun, rahat bir yaşam sürebilir.³

Klamidya ve Bel Soğukluğu: Belirtiler ve Tedavi

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en yaygın olanlardan biri de klamidyadır. Klamidya bakteriler aracılığıyla bulaşır. Genellikle vajinada ya da peniste akıntı, idrar yaparken ağrı ya da yanma, testislerde ağrı ya da kaşıntı, adet dönemleri arasında kanama gibi belirtiler ile kendini gösterebilir. Aynı zamanda boğazda, gözlerde ağrı ve akıntıya da yol açabilir. Belirtiler başka rahatsızlıklar ile de benzerlik gösterdiğinden bir test yaptırarak tanı konması gerekir. Bir enfeksiyon olduğu için genellikle doktorunuzun uygun gördüğü antibiyotikler ile tedavi edilen klamidyanın teşhisi için idrar örneği vermeniz ya da üretra, vajina, serviks veya anüsten örnek alınması gerekebilir.⁴

Genital Herpes: Belirtiler ve Tedavi

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar arasında yer alan genital herpes, genital bölgede ve çevresinde ortaya çıkan kabarcıklar ile kendini gösterir. Bu kabarcıklar ortaya çıkmadan önce kişi ateş, baş ağrısı, şişmiş lenf düğümleri, genital bölgede kaşıntı, karıncalanma gibi semptomlar ile karşılaşabilir. Genital herpes, ilaç tedavisi ile tedavi edilebilir.⁵

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Tanı Yöntemleri

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanısı da merak edilen konular arasında yer alır. “Cinsel yolla bulaşan hastalıklar testi var mı?” ya da “Cinsel yolla bulaşan hastalıklar kan tahlilinde çıkar mı?” gibi soruların yanıtı merak edilir.

Tanı yöntemleri, şüphelenilen hastalığa göre değişkenlik gösterir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanısı için genellikle kan testi yapılır. Kan tahlili dışında bazı hastalıklarda kişiden idrar ya da sıvı örnekleri istenebilir. Örneğin HIV ve sifilizin ileri evrelerinin tanısı için kan testleri tanıyı netleştirebilir. Cinsel yolla bulaşan deri hastalıkları ya da cinsel yolla bulaşan cilt hastalıkları içinse sıvı örnekleri alınabilir.¹

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalık Tedavi Yöntemleri ve İlaçlar

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavi yöntemleri hastalığın türüne göre farklılık gösterir. Bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisi genellikle ilaç tedavisi ile kolay bir şekilde tamamlanabilir. Virüslerin neden olduğu hastalıkların ise çoğunlukla tedavisi yoktur. Ancak kişinin günlük hayatına devam edebilmesi için hastalığı yönetmek adına bazı tedavi yöntemleri uygulanabilir.¹

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Psikolojik Etkileri

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların psikolojiyi doğrudan olumsuz bir etki sunduğuna dair herhangi bir kanıt yoktur. Ancak hastalığa yakalanan kişiler, teşhis sonrası umutsuzluk, kaygı ve endişe gibi psikolojik sorunlar yaşayabilir. 

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan Korunma Yolları

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma yolları nelerdir öğrenmek için aşağıdaki maddelere göz atabilirsiniz: 

• Tanıdığınız, hastalığı olmadığına emin olduğunuz bir partner ile ilişkiye girmek, 
• Tek bir partner ile uzun vadeli bir ilişki yaşamak, 
• Çok partnerli bir cinsel yaşamınız varsa düzenli olarak test yaptırmak ve partnerlerinizden de yaptırdığı testler hakkında bilgi almak, 
• Partneriniz ile cinsel ilişkiye girmeden önce güvenli bir seks için konuşmak, 
• HPV, Hepatit A ve Hepatit B gibi aşı ile önlenebilecek hastalıklar için aşı yaptırmak, 
• Cinsel ilişkide korunmak (prezervatif, diş barajı)
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak, belirtiler yaşandığında hızlıca gerekli testleri yaptırmak.^{1 2}

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ile ilgili pek çok doğru bilinen yanlış ile karşılaşabilirsiniz. İşte onlardan bazıları: 
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan doğum kontrol hapları veya rahim içi araçlar ile korunmaya çalışmak, 
• Cinsel yolla bulaşan hastalıkların sadece cinsel birliktelik ile bulaşacağını düşünmek, 
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklara sahip olmanın kişinin cinsel hayatını bitireceğini düşünmek,
• Cinsel ilişkiden sonraki iki hafta içinde enfeksiyon belirtileri görülmüyorsa hastalığın bulaşmadığını düşünmek, 
• Öpüşmenin bir bulaş yöntemi olmadığını varsaymak, 
• Tuvaletlerden cinsel yolla bulaşan hastalık kapacağını düşünmek.^{1 2 5}

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.