HPV Aşısı Nedir, HPV Aşısı Neden Yapılır?

HPV Nedir?

HPV, “insan papilloma virüsü” anlamına gelir ve cinsel yolla en yaygın bulaşan enfeksiyondur. Genellikle zararsız olan bu virüs, çoğu zaman vücuttan kendiliğinden atılır ancak bazı türleri genital siğillere veya kansere yol açabilir. HPV, ciltte ve mukozal yüzeylerde büyümelere (siğillere) neden olan viral bir enfeksiyondur. İnsan papilloma virüsünün (HPV) 100'den fazla farklı türü bulunmaktadır. Bu türlerden bazıları genital siğillere, bazıları ise rahim ağzı kanseri başta olmak üzere anüs, penis, vajina, vulva ve boğaz kanserleri gibi çeşitli kanser türlerine neden olabilir.^{1 2 3}

HPV virüsü, genellikle cinsel temas veya cilt teması yoluyla bulaşır. Çoğu HPV enfeksiyonu kansere yol açmasa da bazı genital HPV türleri rahim ağzı kanserine neden olabilir. Bu nedenle, HPV enfeksiyonlarının önlenmesi için geliştirilen aşılar, özellikle genital siğiller ve rahim ağzı kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen HPV türlerine karşı koruma sağlar. HPV aşısı, hem erkeklerde hem de kadınlarda cinsel yolla bulaşan bu virüse karşı etkili bir koruma yöntemi olarak önerilir.^{1 2 3}

HPV Belirtileri Nedir?

HPV (İnsan Papilloma Virüsü), genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Hatta enfekte olan çoğu kişi virüsü taşıdığının farkında bile olmaz. Ancak, bazı durumlarda virüs çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler, HPV'nin neden olduğu siğillerin bulunduğu bölgeye ve türüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Aşağıda HPV belirtileri ve görülebilecek bölgeler hakkında bilgi alabilirsiniz:

Genital Siğiller

Genital siğiller, HPV'nin en yaygın görülen belirtilerinden biridir. Bu siğiller; vajina, penis veya anüs çevresinde, genellikle ağrısız olan büyüme veya şişlikler olarak ortaya çıkar. Kadınlarda vulva, anüs çevresi, rahim ağzı veya vajinada görülebilirken, erkeklerde penis, skrotum veya anüs çevresinde ortaya çıkabilir. Bu siğiller genellikle kaşıntı yapmaz veya rahatsızlık vermez ancak bazı durumlarda hassasiyet veya kaşıntıya neden olabilir.^{2 3}

Yaygın Siğiller

Yaygın siğiller, genellikle ellerde ve parmaklarda ortaya çıkan kabarık, pürüzlü çıkıntılardır. Bu siğiller genellikle zararsızdır ve sadece görünüm açısından rahatsız edici olabilir ancak bazen ağrıya veya yaralanmalara yol açabilirler. Bu tür siğiller, HPV'nin ciltle temas yoluyla bulaşan türlerinden kaynaklanır.^{2 3}

Plantar Siğiller

Plantar siğiller, genellikle ayak topukları veya ayak tabanında oluşan sert, taneli çıkıntılardır. Bu siğiller, baskı altında kalan bölgelerde bulundukları için yürüme veya ayakta durma sırasında rahatsızlık verebilir ve ağrıya neden olabilir. 2 3

Düz Siğiller

Düz siğiller, hafifçe kabarık, düz yüzeyli lezyonlardır. Bu siğiller her yerde ortaya çıkabilse de, çocuklarda genellikle yüzde, erkeklerde sakal bölgesinde, kadınlarda ise bacaklarda görülür. Bu siğiller, genellikle diğer siğil türlerine göre daha küçüktür ve daha az belirgindir.^{2 3}

Sonuç olarak HPV'nin belirtileri genellikle fark edilmez ancak ortaya çıktığında çeşitli siğiller şeklinde kendini gösterebilir. Bu belirtiler, vücudun farklı bölgelerinde ve farklı formlarda ortaya çıkabilir ancak çoğu durumda ciddi sağlık sorunlarına yol açmaz.^{2 3}

HPV Nasıl Bulaşır?

HPV (İnsan Papilloma Virüsü), oldukça yaygın bir virüstür ve çoğu insan hayatlarının bir döneminde bu virüse maruz kalır. HPV'nin birçok türü ağız, boğaz ve genital bölgeleri etkiler ve bu virüsü kapmak oldukça kolaydır.¹

HPV bulaşması için mutlaka cinsel ilişkiye girmek gerekmez. Virüs, genital bölgenin ciltle teması, vajinal, anal veya oral seks sırasında ya da cinsel oyuncakların paylaşılması yoluyla bulaşabilir. HPV'nin belirtileri genellikle ortaya çıkmadığı için kişinin virüsü taşıdığını bilmesi zor olabilir.¹

HPV sadece cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olarak düşünülmemelidir. Virüs, cinsel temasla bulaşsa da bu temasın sıklığı ya da kaç farklı partnerle olduğunuz önemli değildir; ilk cinsel deneyimde bile HPV'ye maruz kalma riski bulunmaktadır. Bu durum, HPV'nin ne kadar yaygın olduğunu ve bulaşma riskinin yüksek olduğunu göstermektedir.¹

Sonuç olarak HPV'nin bulaşması oldukça kolaydır ve virüs genellikle herhangi bir belirti göstermeden yayılır. Bu nedenle HPV'den korunmak için alınacak önlemler ve aşılar büyük önem taşır.¹

HPV Testi Nasıl Yapılır?

HPV testi, rahim ağzı kanseri riskini azaltmak amacıyla yapılan bir tarama sürecinin bir parçasıdır. Bu test, kandaki HPV varlığını tespit etmek için değil rahim ağzından alınan hücre örneklerini inceleyerek gerçekleştirilir.²

Cinsel aktif olan 25-64 yaş arası tüm kadınlar için düzenli olarak HPV testi önerilmektedir. Test sırasında, bir sağlık uzmanı rahim ağzından küçük bir hücre örneği alır. Bu hücre örneği, laboratuvarda HPV varlığı açısından test edilir. HPV testi, rahim ağzı kanserine yol açabilecek yüksek riskli HPV türlerini tespit ederek erken müdahale şansı sunar. ²

Ayrıca, bazı cinsel sağlık klinikleri, anal kanser riski daha yüksek olan erkekler için anal HPV testi de sunabilir. Bu test, anal kanser riskini azaltmaya yönelik bir tarama yöntemidir.²

HPV testi, erken teşhis ve tedavi fırsatı sağlayarak rahim ağzı kanserine karşı etkili bir koruma sağlar. Düzenli taramalar, HPV'nin neden olabileceği ciddi sağlık sorunlarını önlemek açısından büyük önem taşır.²

HPV Aşısı Nasıl Yapılır?

HPV aşısı, HPV'ye karşı en etkili korunma yöntemidir ve cinsel olarak aktif hale gelmeden önce yapılması en iyisidir. ABD'de FDA tarafından onaylanmış üç HPV aşısı bulunmaktadır ancak 2017'den beri yalnızca bilinen bir tür aşı kullanılmaktadır. Bu aşı, rahim ağzı kanseri ve genital siğillere neden olan HPV türlerine karşı koruma sağlar ve 9 ila 45 yaş arasındaki herkes için uygundur.⁴

Aşı, genellikle üst kol kasına enjeksiyon yoluyla uygulanır ve belirli bir program dahilinde birkaç dozda yapılır. Aşı, HPV'nin neden olduğu kanser türleri ve genital siğillere karşı bağışıklık kazandırarak kişinin henüz maruz kalmadığı HPV türlerine karşı da koruma sağlar. Eğer aşı yaptırmayı düşünüyorsanız, hekiminize danışarak sizin için uygun olup olmadığını öğrenebilirsiniz.⁴

HPV Virüsü Tedavileri Nelerdir?

HPV virüsü için kesin bir tedavi bulunmamakla birlikte virüsün neden olduğu genital siğiller ve rahim ağzındaki anormal hücrelerin tedavi edilmesi mümkündür. Aşağıda HPV tedavisi için uygulanabilecek yöntemleri görebilirsiniz:

• Kriyocerrahi: Sıvı nitrojen kullanılarak siğillerin veya anormal hücrelerin dondurularak yok edilmesi.
• LEEP (Loop Elektrosurgikal Eksizyon Prosedürü): Özel bir tel döngü kullanılarak rahim ağzındaki siğillerin veya anormal hücrelerin çıkarılması.
• Elektrokoter: Elektrik akımı ile siğillerin yakılarak yok edilmesi.
• Lazer Terapisi: Yoğun bir ışık kullanılarak siğillerin veya anormal hücrelerin yok edilmesi.
• Soğuk Bıçak Kon Biyopsisi (Konizasyon): Rahim ağzındaki anormal hücreleri içeren bir doku parçasının çıkarılması.
• Reçeteli Kremler: Siğillerin doğrudan tedavi edilmesi için doktorunuz baı kremler reçete edebilir.
• Trikloroasetik Asit (TCA): Siğillerin yakılması için kimyasal bir tedavi uygulanması.⁴

Yüksek riskli HPV ile enfekte olanların sadece küçük bir kısmı tedavi gerektiren anormal hücreler geliştirir. Ancak yine de HPV şüphesi varsa tedavi seçeneklerini değerlendirmek için mutlaka bir doktorla görüşmek şarttır.⁴

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.